Jan Marek

Życie

Jan, zwany thumb|right|200px|Wykład ks. Chrostowskiego o Ewangelii wg św. MarkaMarkiem lub noszący przydomek Marcus (z łac. „młot”), był synem Marii, właścicielki wielkiego domu w centrum Jerozolimy. Możliwe, że jego ojciec, podobnie jak Barnaba, pochodził z Cypru i był tzw. hellenistą, czyli Żydem z diaspory. Barnaba był jego krewnym. Był oddanym współpracownikiem Piotra Apostoła oraz , wedle najstarszych tradycji, autorem Ewangelii, będącej przekazem nie tyle katechezy Pawła, co nauczania Piotra. Justyn Męczennik (+165) nie wahał się nazywać drugiej Ewangelii „pamiętnikami Piotra”. Podobnie wcześni badacze nazywają ją wprost „Ewangelią Piotra”.

Dzieje Apostols

Św. Marek Ewangelista

kie wspominają epizod cudownego uwolnienia Piotra z więzienia, z którego od razu udał się „do domu Marii, matki Jana, zwanego Markiem, gdzie zebrało się wielu [chrześcijan] na modlitwie”. Ten jerozolimski dom musiał być siedzibą pierwszej wspólnoty judeochrześcijan. Apostoł Piotr zapewne tam nauczał, tam mógł również ochrzcić Jana Marka, skoro po latach nazywa go „swoim synem”.

Jan Marek rozpoczyna ewangelizację pod okiem swego kuzyna Barnaby. W ramach pierwszej wyprawy misyjnej młodziutki wówczas Marek zawiódł i odłączył się od grupy misyjnej, by powrócić do Jerozolimy. Po latach ponownie wróci do „szkoły św. Pawła”, nawiąże z nim współpracę i będzie mu „przydatny do posługiwania”. Paweł nie od razu, jednak wybaczył młodzieńcze potknięcie Marka, gdyż w Liście do Tymoteusza prosi, by przybył do Rzymu i zatroszczył się o niego w więzieniu. Jan Marek krótko przed śmiercią pojawi się u boku Apostoła Narodów, by zostać zaliczonym w poczet jego współpracowników.

Marek mógł być przy śmierci dwóch wielkich apostołów: Piotra i Pawła.

Pierwsze działania ewangelizacyjne Jana Marka

Pierwsze doświadczenia ewangelizacyjne Jan Marek zdobywa pod okiem swego kuzyna Barnaby. Z nim towarzyszy Pawłowi z drodze z Jerozolimy do Antiochii Syryjskiej , a następnie w czasie pierwszego etapu podróży misyjnej na Cypr i do wybrzeży Azji Mniejszej. Marek dotarł tylko do Perge w Pamfilii oddalonego o 15 km na wschód od portu w Attali (dziś Antalyi). Miasto to dobrze prosperowało za rządów Rzymian (zachowały się ruiny rzymskich bram, okazałej kolumnady, głównej ulicy, łaźni, agory, teatru i stadionu), ale w okresie bizantyjskim podupadło i w końcu zostało opuszczone.

Spór Pawła i Barnaby o Jana Marka

W ramach pierwszej wyprawy misyjnej młodziutki wówczas Marek zawiódł („nie sprawdził się”): podjął ową niefortunną decyzję, która boleśnie dotknęła Pawła i stała się powodem wspomnianego konfliktu, stając się powodem ostrego sporu pomiędzy Barnabą a Pawłem. Święty Łukasz Ewangelista nie podał bezpośredniej przyczyny sporu, który zrodził się między apostołami Barnabą a Pawłem u wybrzeży Azji Mniejszej. Powodem jego mogły być różnice dotyczące planów podróży. Jednak równie dobrze mogła nim być zwykła słabość ludzka – strach przed trudnościami związanymi z przeprawą przez góry Taurus (szczyt Demirkazik – 3756 m n.p.m.). Górska i nieco odstraszająca kraina jest malowniczym i pięknym regionem, ale dla pieszych wędrowców przeprawa przez nią musiała być nie lada wyczynem.

Krótka wzmianka o odłączeniu się Marka od grupy misyjnej, szczegółowo zostanie wyjaśniona na początku drugiej wyprawy misyjnej. Św. Łukasz wspomina tam o propozycji Barnaby, by zabrać ponownie Jana Marka, lecz Paweł „nie chciał zabrać kogoś, kto ich zostawił w Pamfilii i przestał z nimi pracować”.